PAROLAMIZ YA İSTİKLAL YA ÖLÜM

Abdullah ŞAHİN

MENÜ

KPSS MENÜSÜ

9.SINIF TARİH DERSİ

10.SINIF TARİH DERSİ

11.SINIF TARİH DERSİ

12.SINIF İNKILAP TARİHİ DERSİ

TÜRK KÜLTÜR VE MEDENİYET TARİHİ DERSİ

T.C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ

YNT TV

KIRGIZLAR

KIRGIZLAR 840-1207

840 Yılında Ötügen'i alarak Uygur Devletine son verdiler. Kırgızlar; Orhun Bölgesinden Uygurları kovarak, buradaki Türk nüfusunun azalmasına sebep olmuşlardır. Bu yüzden bu en eski Türk Yurdu, daha sonra Kırgızları yenen Moğolların eline geçerek kolayca Moğollaşacak ve Moğolistan olarak anılacaktır. 1207 yılında Cengiz Han tarafından yıkılmıştır.

KIRGIZLAR BELGESELİ İZ BELGESELİ

Kırgızlar, Cengiz Han'a bağlanan ilk Türk Kavmidir. Daha sonra Rusların egemenliğine girmişlerdir. 1916'da Ruslara karşı Milli İsyan adı verilen bir ayaklanma başlatmışlar, ancak Rus Çarı tarafından ağır bir şekilde cezalandırılmışlardır.

Günümüzde Kırgız sözü Türk Dünyasının her yerinde geçer. Örneğin Tuva Türkleri'nde bir Türk sülalesinin adı ve aynı zamanda günümüzde Tuva'da soyadı olarak da kullanılan "Kırgıs" sözü bulunmaktadır.

ORTA ASYA BELGESELI 7.BOLUM KIRGIZISTAN 1 2008

Türkiye'de Eskişehir Seyitgazi'de bir dağ adı olarak varlığını sürdürürken Balıkesir şehri içinde Altıeylül mahallesinde bir sokak adı olarak çoktan beri söylenegelmiştir. Kırgızlar, 1917'de Rusya'da meydana gelen ihtilal sebebiyle Orta Asya'da kurulan ve 1918 yılının sonunda yıkılan bağımsız Alaş Orda'ya katıldılar.

Sovyet-Ruslar bölgeyi 1918'de tekrar ele geçirmiştir. 1920'de Kırgız bölgesini içine alan "Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti" içerisinde yaşayan Kırgızlara bu dönemde Kara-Kırgız adı verilmiştir. Deşt-i Kıpçak bölgesi'nde yaşayanlara ise Kazak-Kırgızlar adı verilmiştir.

Kırgızistan Tanıtım Belgeseli - TRT AVAZ

1924'te Kazak-Kırgızları ile Kara-Kırgızlar birbirinden kopmuştur. Kara-Kırgızlar yani günümüz Kırgızları, 1924'de "Kara-Kırgızları Özerk Oblastı" halkını oluşturmuşlardır ve 1926'da "Kırgızistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti" nin kurulmasıyla Kırgızlar, ulusallaşmıştır.

KIRGIZ EDEBİ ESERLERİ

1-YENİSEY YAZITLARI

2-MANAS DESTANI

1-YENİSEY YAZITLARI,

Rusya'da Hakasya, Tuva ve Altay özerk cumhuriyeteleri içinden geçen Yenisey Irmağı boyunca bulunmuş olan toplam 158 adet Türkçe yazıt kurgan (mezar) ve kaya taşlarından oluşmaktadır.

Yazıtlar Orhun Alfabesi diye bildiğimiz Türkçe Damgalar ile yazılmıştır. Günümüzde Hakasya, Tıva, Dağlı Altay cumhuriyetleri bölgesinden, Krasnoyarsk ilinden, Lena akarsuyu boyundan, Yenisey, Abakan, Kemçik, Kem, Oya, Elegest akarsuyları boyundaki kurganlarda bulunmaktadır.

2-MANAS DESTANI

Kırgızların millî destanıdır. Mani dinini yaşayan Karahitaylar ile Müslüman Karahanlılar arasındaki mücadelede Kırgızların durumunu ve Manas adlı kişiyi anlatan destan, çeşitli kaynaklar tarafından XV. yüzyıldan XII. yüzyıla kadar dayandırılır.

Ünlü Türkolog Wilhelm Radloff (1837-1918), Manas Destanı'yla ilgili ilk derlemeyi, Kırgızistan'ın Tokmok kenti güneyindeki Sarı Bağış boyuna mensup bir Manasçıdan (destanı günümüze kadar nesilden nesile aktaragelen sözlü anlatıcılar) 1869'da yapmıştır. Halk arasında bu sözlü halk edebiyatı anlatıcılarına IRÇI veya COMOKÇU da denmiştir. Manas Destanı'na hala eklemeler yapılmaktadır ve destanın 130'dan fazla varyantı vardır.

Manas Han'ın babası Cakıp Han'dır. Annesinin adı Çığrıcı'dır. Cakıp Han evlendikten on dört sene sonra Manas doğmuştur. Doğumu üzerine civardan gelen elçiler, onun bir kahraman olacağını hemen anlamışlardır. On yaşına gelince tam bir kahraman olur.

Düşmanlarının üzerine saldırarak perişan eder. Atlarına at erişemez, zırhına ok işlemez. Cakıp Han, oğlunun atılganlıklarını, kahramanlıklarını görünce, onu korumak, onunla arkadaşlık etmek üzere, Bakay adında bir kişiyi onun yanına koymuştur. Manas, Nogay boyundan gelmektedir. Kalmuk baskınlarına karşı Kırgız halkının birliğini, bütünlüğünü korur ve bir kahramanlık ve özgürlük sembolü haline gelir.