HUKUK SİSTEMİ

Hukukun Özellikleri

Türklerde siyası ve sosyal hayatı düzenleyen hukuk kurallarının bütününe töre denilmektedir. Bunlar yazılı olmayan kurallardı. Törenin değişmeyen hükümleri adalet, iyilik ve eşitlikti. Devletin işleyişinde, aile içinde ve günlük hayatta törenin dışına çıkılmazdı. Töreye uymamak en büyük suç sayılırdı. Hükümdar bile töreye uymak zorundaydı. Türk devletlerinde sosyal düzeni sağlamak için mahkemeler vardı. Bu mahkemeler adi suçlara bakardı. Mahkemelerin başında bulunan kişilere yargan denilirdi. Kağanın başkanlık ettiği mahkemeye de yargu denilirdi. Yüksek mahkeme niteliğindeki bu mahkeme siyası suçlara bakardı. Türk töresi, sert ve kesin hükümleri kapsıyordu. Ayaklanma, adam öldürme gibi ağır suçları işleyenler ölümle cezalandırılırdı. Daha hafif suç işleyenler ise on güne kadar hapis cezasına çarptırılırdı. Eski Türklerde genellikle tek eşlilik mevcuttu. Miras hukukuna göre topraklar en küçük oğula, taşınabilir mallar ise diğer oğullara verilirdi. Uygurlar döneminde ticari ilişkilerin gelişmesinden dolayı, kişiler arası anlaşmazlıkları çözümleyecek kuralların yazılı hale getirilmesi ihtiyacı ortaya çıktı. Türk hukuku ilk kez Uygurlar tarafından yazılı hale getirildi.  Bu yazılı belgelerden pek çoğu günümüze kadar ulaşmıştır. Bunlar medeni hukuk, ticaret hukuku, borçlar hukuku ve vergi hukukuna ilişkindir.

Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

✔ Mal edinme    ✔ Kiraya verme     ✔ Satış sözleşmesi     ✔ Parayı faize verme     ✔ İş Sözleşmesi 

✔ Ortaklık          ✔ Vakıfname         ✔ İpotek senedi

Kutadgu Bilig’e Göre Törenin Değişmez Kuralları

€       Adalet      (Konilik)

€       Faydalık  (Uzluk)

€       Eşitlik      (Tüzlük)

€       İnsanlık    (Kişilik)