YAZI, DİL VE EDEBİYAT

• İslam Devleti'nde ilk önceleri resmi işlerde çeşitli diller ve yazılar kullanıyordu. Bu durum Emevi halifesi Abdülmelik dönemine kadar sürmüştür. Abdülmelik ülke sınırları içinde tek resmi dil olarak Arapça'yı kabul etmiştir.
• Kur'an-ı Kerim'in Arapça olması İslam dinini asıl kaynaklarından öğrenmek isteyen Arap olmayan ulusların Arapça'yı ve Arap alfabesini öğrenmelerine yol açtı. Arapça'nın resmi dil ilan edilmesinin de etkisiyle Arapça çok geniş bir coğrafyaya yayıldı. Böylece Arap alfabesi ve Arapça uluslararası bir boyut kazanmıştır.
• İslamlaşma zayıf kültürlü toplumların aynı zamanda Araplaşmasına da yol açmıştır.
• Mısır, Suriye, Irak ve Kuzey Afrika'da yaşayan uluslar İslamiyet’i kabul ettikten sonra zamanla Araplaşmışlardır. Güçlü bir kültüre sahip İranlılar ve Türkler ise ulusal benliklerini korumuşlardır.
• Zayıf kültürlü toplumların Araplaşmasında en önemli etken Arapça'nın kendi dillerinin yerini alması olmuştur. Bu uluslar Arapların İslam dünyasında egemenliklerinin kaybolmasından sonra da Arapça'yı kullanmaya devam ettiler ve zamanla kendi dillerini, dolayısıyla ulusal kimliklerini unuttular.
• Arapça İslam dünyasında medreselerde bilim dili olarak kabul edilmiş, Arapların İslam dünyasında liderliği yitirmesinden sonra da etkisini sürdürmüştür.

EĞİTİM-ÖĞRETİM

«       İlk İslam Okulu Medine’de Mescid-i Nebevi’nin yanında yapılan SUFFE’dir

«       İlk medreseler, Emeviler zamanında kurulmuştu.

«       Eğitim-öğretim alanında en büyük gelişme Abbasiler döneminde oldu. Camiler eğitim-öğretim çalışmalarında yetersiz kalınca bunların yanına okullar açılmaya başlandı.

«       Halife Me’mun zamanında Bağdat’ta ( Beyt ül Hikme ) adında ilk yüksek öğrenim kurumu açıldı.

«       Grekçe, Süryanice, Sanskritçe ve Farsça gibi dillerden tercüme edilen çok sayıda eser Hizanetü’l-hikme adı verilen yerde toplanmıştır.

«       X. yüzyılda ilk medreseler açılmaya başlandı.

«       İslam dünyasında ilk büyük medreseyi Türkler kurdu. Alparslan’ın veziri Nizamü’l- Mülk tarafından Bağdat kurulan bu medreseye kurucusundan dolayı “ Nizamiye medreseleri” adı verilmiştir.