ÇAKA BEYLİĞİ (1081-1093)

•  Çaka Bey Devleti 1081 tarihinde İzmir'de kurulmuştur. Kurucusu Çaka Bey'dir.

•  İlk denizci Türk devleti olan bu beylik bazı Ege Adaları'na sahip olmuştur.

•Beyliğin kurucusu Çaka Bey, İstanbul'u kuşatmak isteyince, Bizans'ın kışkırtmaları sonucu I. Kılıç Arslan tarafından öldürtülmüştür.

•  Çaka Beyliği 1093 tarihinde Bizans tarafından yıkıldı.

•  Böylece Batı Anadolu'daki ilk Türk egemenliği sona ermiş oldu.

ÇAKA BEY TARİHİ

Çaka Bey 1071 senesinde Anadolu'yu yurt edinmeye başlayan Türkmen beylerindendir. Oğuzların Çavuldur boyundandır. Malazgirt Savaşı'ndan sonra Selçukluların Anadolu coğrafyasında yayıldıkları dönemde İzmir merkezli bağımsız bir beylik kurmuştur. Anadolu'nun fethi sırasında Danişmend Gazi'nin komutanlarından biri olarak Malatya'da büyük başarılar göstermiştir.

Çaka Bey Anadolu'ya akın eden gazilerden biriydi. Önce Kastamonu ve Bolu taraflarında savaşmış sonrasında İzmir'e gitmiştir. Gösterdiği başarılar sonucunda büyük bir üne kavuşan Çaka Bey 1078-1079 seneleri arasında Bizans komutanlarından Kabalika Alexandros ile yaptığı savaşta yenilerek esir düştü. Alexandros, Çaka Bey'in cesaretine hayran oldu ve kendisini imparator Batanciates'in sarayına gönderdi. Çaka Bey'in davranışları imparatorun dikkatini çekti. Ona diğer esirlerden farklı, özel haklar tanındı.

1081 senesinde Bizans İmparatorluğu'nun başına I. Aleksios'un geçmesi üzerine Çaka Bey'in konumu sarsıldı. Çaka Bey saraydan kaçarak Ege sahillerine yerleşti. Burada Türkmenlerden oluşan bir ordu kurarak İzmir'i fethetti. Burada kendisine ait bağımsız bir Türk beyliği kurdu. Sonrasında İzmir limanında elde ettiği ustalar aracılığıyla kırk gemiden oluşan bir donanma oluşturdu. Ardından sınırları genişleterek büyük bir bölgede hakimiyet sağladı.

Bunun üzerine Bizans imparatoru donanmasını Çaka Bey'in üzerine yolladı. Türklerin ilk deniz muharebesi olan bu savaşı Çaka Bey kazandı. Bu olay tarihe ''Koyun Adaları Deniz Savaşı'' olarak geçti. Büyük bir zafer elde eden Çaka Bey bazı önemli adaları, İzmir'den Çanakkale'ye kadar olan yerleri ve Bizans'ın Trakya kısmını ele geçirdi. Sonrasında büyük bir donanma kurarak Edremit ve Çanakkale bölgelerini ele geçirdi.

Çaka Bey, İstanbul'u fethetmeyi planlıyordu. Bunun üzerine Bizans İmparatoru I. Aleksios Komneos hem Bizans hem de Selçuklular için bir tehlike olduğunu belirttiği Çaka Bey'e karşı I. Kılıç Arslan ile ittifak kurdu.

Abidos kuşatması sırasında Bizans donanması denizden Selçuklu ordusu ise karadan Çaka Bey'e karşı saldırıya geçti. İki devlet arasındaki ittifaktan haberi olmayan Çaka Bey I. Kılıç Arslan ile bir görüşme talep etti. Kılıç Arslan, daha önce Çaka Bey'in kız kardeşiyle evlenmiş olmasına rağmen verilen ziyafet sırasında kılıcını çekerek kendisini öldürdü.

Çaka Bey'in ölümünden sonra İmparator Komnenos, I. Kılıç Arslan'ı Nikea'dan (İznik) çıkarmak ve olası Türk saldırılarını püskürtmek için Avrupa'daki Hristiyan devletleri harekete geçirdi ve I. Haçlı Seferi'nin başlamasını sağladı.