CELAYİR SULTANLIĞI

¥       Celâyirîler, 1330'larda bugünkü Irak ve İran topraklarında İlhanlılar Devletinde önemli mevkiye sahip olan Moğol Celayir boyunun önderi Büyük Hasan tarafından kurulmuş devlet.

¥       İlhanlılar Devleti'nin dağılmasının ardından Büyük Hasan, Tebriz başta olmak üzere Azerbaycan bölgesinin hakimiyeti için Küçük Hasan ile savaşmış fakat yenilerek Irak istikametine çekilmek zorunda kalmış ve orada devletini kurmuştur.

¥       Celayirliler aslen Moğol olup Türkleşmişlerdir. Bunların adı Moğollar'ın Celâyır kabilesinden gelir;

¥       Celâyirli Sultan Ahmed, ülkesinin Timur tarafından istila edilmesi üzerine önce Mısır Memluk Sultanı'na, sonra Osmanlı Sultanı Yıldırım Bâyezid'e sığındı. Timur'un 1405'te ölmesi üzerine ülkesine yeniden sahip olduysa da, daha önce dostu olan Karakoyunlu Kara Yusuf'un ülkesine saldırdığı için, onun tarafından yenildi ve oğullarıyla birlikte esir düşerek idam edildi (1410).bundan sonra Karakoyunlular Bağdad'ı aldılar ve Celayir Devleti'ne son verdiler (1414). Hille'de hüküm süren Celayirli Hüseyin'in Karakoyunlu Şah Muhammed tarafından öldürülmesiyle de bu sülale sona erdi.