1-KAŞGARLI MAHMUT - DİVAN-I LÜGAT-İT TÜRK:

ž  Türkçe ‘nin zengin bir dil olduğunu göstermek ve Araplara Türkçe öğretmek amacı ile yazılmış bir eserdir.

ž  Divânu Lügati't-Türk isimli, dünyaca bilinen eserin yazarıdır. Eserini 1072 yılında Bağdat’ta yazmaya başladı. 12 Şubat 1074 tarihinde tamamladı. Eserin tamamlanmasından sonraki iki yıl içerisinde dört defa baştan sona gözden geçirerek 1076‘da son şeklini verdi. 1077 Ocağında bitirilmiştir. Eserini Abbasi Halifesi Muktedî-Biemrillah’ın oğlu Ebü’l-Kasım Abdullah’a sunmuştur. Kitabın tek yazması olan nüsha bugün İstanbul’da Millet Kütüphanesi'nde muhafaza edilmektedir.

ž  Kaşgarlı Mahmud’un, Kitabu Cevahirü'n Nahv Fi Lugati't Türk adlı bir eser daha kaleme aldığı biliniyor. Türk dilinin ilk gramer kitabının nerede ve nasıl kaybolduğu belirlenememiştir. Bu eser, günümüze ulaşmamıştır.

Özellikleri :

• ž 11. yüzyılda yazılmıştır.
• ž Türkçenin ilk sözlüğü, antolojisi, ansiklopedisi ve dil bilgisi kitabıdır.
• ž Araplara Türkçe öğretmek, Türkçenin yaygınlığını göstermek için yazılmıştır.
• ž Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılmıştır.
• ž Yazarı, birçok Türk boyunu gezerek derlemeler yapmıştır.
• žSözcükleri güzel örnekleyen atasözleri ve şiirler kullanmıştır. (Bu özelliği, onun, kendinden sonraki Türk yazını için çok önemli bir kaynak olmasını sağlamıştır.)
• ž Divanü Lügati't Türk 7500'den daha fazla Türkçe sözcük içerir.
• ž Dönemin özelliklerini yansıtan kelimeleri barındırır.
• ž Karahanlı Türkçesi ile yazılmıştır.