ZEMAHŞERİ  (1075 - 1143)

”  Zemahşerî; (Mahmud Zemahşeri) Fars asıllı İslam filozofu; aynı zamanda tefsir, kelâm, fıkıh, lügât ve belâgat gibi birçok İslam'i bilim alanında araştırmalaryapmış ve çeşitli eserler vermiş olan İslâm âlimi. 1074 yılında Harezm'in  Zemahşer kasabasında doğmuş, 1144'de bir Arefe gecesi  Cürcaniyye'de vefât etmiştir. Bağdat'ta bulunan Nizamiye Medresesi'nde de  eğitim gördü. Burada hadis, tefsir, kelâm,fıkıh,gramer ve edebiyat dersleri aldı. Arapça ve dilbilim konusunda  uzman olarak yetişti.

”  Orta Asya'da ilk örneklerini veren İslâmi Türk edebiyatının bilinen eserlerinden bir de Mukaddimetü'l-Edep'tür. Söz konusu eser, 12. yüzyılın ikinci yarısında Zemahşerî adlı İslâmi bilimlerde kuvvetli biri tarafından yazılmıştır.

”  Arapça bilmeyenlere Arapça öğretmek amacıyla yazılan eserin kelimelerinin üstüne yazar tarafından ayrıca Farsça ve Türkçeleri de eklenmiştir. Mukaddimetü'l -Edep'te Oğuz, Kanklı, Kıpçak lehçeleri hakkında bilgi de bulunmaktadır. Eserin değeri bir bakıma buradan gelmektedir. Çünkü, Zemahşerî böylece Kaşgarlı Mahmud'un eksik bıraktığı kısmı tamamlamıştır. Harzem Türk hükümdarı Adsız'a sunulmuş olan eserin uzun süre medreselerde ders kitabı olarak okutulmuştur.