ORHAN BEY DÖNEMİ(1324-1362)

   Osmanlı Devletinin ikinci padişahıdır. Orhan Gazi'ye bey olduktan sonra "Şücaeddin", "İhtiyareddin" ve "Seyfeddin" sanlari verilmiştir. Adına tuğra çekilen ilk Osmanli beyidir. Osmanlı Devleti yöneticileri içerisinde ilk defa Sultan unvanını kullanmıştır.

Önemli Olaylar:

-Bursa'nın alındı(1326)

-Maltepe (Palekanon) Savaşı (1329) yapıldı.

-İznik ve Kocaeli fethedildi.

-Karesioğulları Beyliği Osmanlılara katıldı.

-Rumeli'ye geçildi.

Orhan Bey Dönemi Fetihler;

1-Bursa'nın fethi (1326); 

   Orhan Bey, Bursa’nın İstanbul’la irtibatını kesmek için 1321’de Mudanya’yı fethetmiştir. Çevreden yardım alamadığı için zor durumda kalan Bursa tekfuru, şehirden ayrılmak isteyenlerin canlarına ve mallarına dokunulmaması şartıyla şehri teslim edeceğini bildirmiştir. Böylece Osman Bey zamanında başlayan ve on yıldan fazla süren bir muhasara sonucu Bursa, 6 Nisan 1326’da Orhan Bey tarafından fethedilmiştir Bursa Osmanlının İlk büyük başkenti olmuştur.

2-Maltepe (Palekanon) Savaşı (1329);

   Maltepe (Palekanon) Savaşı, İznik'in fethini engellemek için gelen 
III. Andronikos ile Orhan Gazi arasında yaşanmış, savaş Osmanlı'nın galibiyetiyle sonuçlanmıştır. Bizans Anadoluda Osmanlı için tehdit olmaktan çıkmıştır.

3-İznik‘in Fethi: 

Maltepe savaşından sonra İznik fethedildi, Palekanon Savaşı sonrasında Bizans, Anadolu’da kalan son topraklarından da ümidini kesmiştir.

4-Selçuklu-Bizans Arasında Vazgeçilemeyen Şehir “İznik”;

   Türkiye Selçukluları’na başkentlik yapan İznik, I. Haçlı Seferi sırasında önce Haçlıların eline sonra da Bizans’ın hâkimiyetine geçmiştir. 1105’te şehirde tekrar kurulan Selçuklu egemenliği 1147’de yine Bizans’a geçmiştir. 1204-1261 yılları arasında İstanbul’da hüküm süren Latin Krallığı zamanında sürgün Bizans’a merkezlik de yapan İznik, dinî ve stratejik öneminden dolayı Bizans’ın gözden çıkaramadığı bir şehir olmuştur. Bizans’ın I. Konstantinos’un Hristiyanlığı kabul etmesinden sonra İznik, 325 yılında I. Konsil’in burada toplanmasıyla tarihe geçmiştir. Daha sonra Bizans’ta “thema”ların yani askerî valilik bölgelerinin ortaya çıkışıyla da İznik, kurulan Opsikion Theması’nın (Opsikiyon Tema) merkezi olmuştur. Benzer şekilde Selçuklular da İznik’e büyük önem atfetmiştir. 1075’ten itibaren Dâr’ül-İslâm’ın bir parçası hâline getirilen şehirden asla vazgeçilmemiştir. İznik’in geri alınması ideali Türklerde hiç sönmemiş ve 1331’de Osmanlıların fethi de aynı ideale inanmanın bir sonucu olmuştur.

 

5-Karesioğulları Beyliğinin Alınması:

   Karesi Bey'in ölümüyle, oğulları arasındaki taht kavgasından yararlanan Orhan Bey bu beyliği Osmanlı sınırlarına kattı. Bu fetihle, Marmara kıyılarına ve Çanakkale boğazına ulaştılar ve Karesi donanmasından faydalanarak kendi donanmalarını kurdular. Anadolu Türk siyasal birliğinin sağlanması yönünde atılan ilk adımdır. Bu sayede Ece Yakup, Gazi Fazıl, Hacı İlbeyi ve Evrenos Bey gibi tecrübeli Karesi komutanları Osmanlı hizmetine girmiş ve Karesi donanması da Rumeli’ye geçişte çok önemli rol oynamıştır.

 

Orhan Bey döneminde Rumeli'deki fetihler:

        Orhan bey'in oğlu Süleyman Paşa Gelibolu'yu ele geçirerek Keşan, Malkara, Tekirdağ, Çorlu ve Lüleburgaz'ı fethetmiştir. 1359’dan sonra ilk hedef Çorlu olmuş ve bu hedef doğrultusunda Edirne-Çorlu arasındaki hisarlar birer birer ele geçirilmiştir. Daha sonra Çorlu ve Lüleburgaz da Osmanlı Devleti’ne katılmıştır.1361’de Edirne üzerine yürüyen Şehzade Murad, şehirdeki Bizans komutanını Sazlıdere’de mağlup etmiştir. Orhan Gazi’nin 1362’de vefat etmesi üzerine tahta I. Murad geçmiştir.

         Sazlıdere Savaşı’ndan sonra 1363’te Bizans’ın Rumeli’deki en önemli şehirlerinden olan Edirne fethedilmiştir. Edirne’nin fethinden sonra Lala Şahin Paşa, önce Filibe’yi ertesi yıl da Gümülcine’yi Osmanlı topraklarına katmıştır. Balkanlarda gerçekleştirilen bu fetihlerin amacı Bizans’ın Avrupa ile kara bağlantısını kesmektir.

 

abdullahhoca.com UYARIYOR;

“Thema” Bizans İmparatorluğu’nda askeri amaçlı oluşturulan şehirlere verilen isimlerdir.

 

Osmanlının Rumeliye geçmesi ve Rumeli'ye Geçişi Kolaylaştıran Sebepler:

• Osmanlının Karesi topraklarını fethetmesi ve onun donanmasını temel alması.
• Gaza ve Cihat anlayışı
• Bizans'ın Orhan Beyden yardım istemesi.

Orhan Gazi’nin Bizansa yardımı:

   Bizans İmparatoru Kantakuzen Edirne'yi kuşatan Sırp ve Bulgarlara karşı Orhan Bey'den yardım istedi. Orhan Bey, oğlu Süleyman Paşa'yı yardıma gönderdi.  Sırp ve Bulgarları yenen Süleyman Paşa'nın yardımlarına karşılık Bizans Gelibolu Yarımadası'ndaki Çimpe kalesini Osmanlılara verdi. (1353) Çimpe kalesi Osmanlıların Balkanlardaki ilk ele geçirdiği topraktır.

 

Orhan Bey Döneminde Devlet Teşkilatlanması

«  İlk geçici divan teşkilâtı oluşturulmuştur.

«  İlk kez Tımar sistemi burada uygulandı.

«  İlk kez vezirlik makamı oluşturulmuştur. (Atanan ilk vezir Alâeddin Paşa’dır.)

«  İlk düzenli ordu (yaya ve müsellem) oluşturulmuştur. İlk düzenli birlikler, Vezir Alâeddin Paşa ve Bursa Kadısı Çandarlı Kara Halil’in teklifleri doğrultusunda Bursa’nın fethinden sonra oluşturuldu. Türk gençlerinden meydana getirilen bu düzenli birliklerin atsız askerine “yaya” , atlı askerine de “müsellem” adı verildi. Alâeddin Paşa’ya göre askerî sınıfa mensup olan kimseler ve vezirler, özel bir kıyafet giyerek halktan ayırt edilirdi. Bu sebeple bunların giyecekleri elbise ve başlarında taşıyacakları sarığın renk ve biçimi tespit edildi. Buna göre askerlerin “ak börk” giymeleri kararlaştırıldı. Yaya ve müsellemler, Orhan Bey zamanında Hassa Ordusu sayılmıştır.

«  Orhan Gazi’nin kurmuş olduğu, yaya ve müsellemlerden sonra mesleği tamamen askerlik olan Azeb teşkilatı kurulmuştur. Azebler, gönüllü Türk gençleri arasından seçilerek eyalet yöneticileri olan beylerbeyi komutası altında seferlere katılmıştır. Böylece devlet, askerliği kendine meslek edinmiş kimselerden oluşan disiplinli, savaşa hazır ve harp kabiliyeti yüksek bir orduya sahip olmuştur. Yeniçeri Ocağının kurulmasından sonra Azebler, öncü birlikler olarak kullanılmaya başlanmıştır. Osmanlı ordusunun savaş düzeninde en ön safta yer alan Azebler, savaş başladıktan sonra yanlara açılarak arkalarındaki topçuların ateş etmelerini sağlamış ve düşmanın paniğe kapılmasına yol açmıştır.

«  İlk vakıf örgütü kurulmuştur.

«  İlk medrese İznik’te açılmıştır. (Süleyman Paşa Medresesi/İznik Orhâniyesi)

«  İznik’teki Süleyman Paşa Medresesi’ne atanan ilk müderris Davud-u Kayserî’dir.

«  İlk tersane Karesioğullarının alınmasıyla Karamürsel’de kurulmuştur.

«  İlk darphane kurulmuş ve ilk gümüş para (akçe) basılmıştır.

«  İlk kez kadı ve subaşı tayini yapılmıştır.

«  İlk Osmanlı kadısı Karacahisar'a tayin edilen Karamanlı Dursun Fakih’tir.

Osmanlı İskan Politikası Özelliği:

   Yeni fethedilen yerlere öncelikle göçebe Türkler yerleştirilir, böylece bunların yerleşik hayata geçmeleri sağlanırdı. Fethedilen yerdeki yerli halktan ayaklanma çıkarma ihtimali olanlar başka yerlere iskân edilirlerdi. Göçmenler iskân yerine yakın yerden alınırlardı. Böylece halkın yeni yere uyumu daha kolay olurdu. İskân edilenlere ihtiyacı olan malzeme verilir ve bir süre vergi alınmazdı. Osmanlının Balkanlarda kalıcı olası büyük ölçüde iskân politikası sayesindedir. Böylece Balkanların Türkleşmesi, İslamlaşması da sağlanmıştır.

 

abdullahhoca.com UYARIYOR;

Aşıkpaşazade

   Âşıkpasazâde (1400-1484), hayatı hakkındaki bilgiler sadece yazmış olduğu tarihde belirtilmiştir ve elimizde hayatına dair başka bilgi bulunmamaktadır. Yazdığına göre yaklaşık 1400 yılında Amasya sancağının Mecitözü ilçesinin Elvan Çelebi köyünde bir Vefai tarikatı tekkesi şeyhi olan babasının evinde doğdu. Hayatının sonuna doğru ünlü tarihi olan Âşıkpaşazâde Tarihi olarak bilinen Tevarih-i Al-i Osman adlı tarihi yazmaya başladı. 1484'de yaşı 85'e vardığında bu tarihi bitirdi. Büyük olasılıkla bu tarihten hemen sonra vefat etti.

 

---

Yorumlar - Yorum Yaz

---