Hukuk Alanındaki Islahatlar - Meclis-i Al-i Tanzimat (Adli ve mali işlere bakan Yüksek Düzenleme Meclisi) kurularak, ıslahatları düzenleme ve kanun yapma yetkisi bu kurula verilmiştir. - Arazi Kanunnamesi çıkartılmıştır. - Merkezi yönetimi güçlendirmek için valilerin yetkileri azaltılmıştır. - Devlet kanunlarının yayınlandığı Düstûr Dergisi çıkarılmaya başlanmıştır.

Yönetim Alanındaki Islahatlar - İl Genel Meclisi kurularak, halkın yerel yönetimlere katılması sağlanmıştır #Posta Nezareti kurulmuştur. - Meclis-i Maarif-i Umumiye kurulmuştur. (Eğitim - öğretim Bakanlığı) #Jandarma Teşkilatı kurulmuştur. (Umur-u Zaptiye) -     İlk telgraf hatları kurulmuştur. (İstanbul - Edirne)

Maliye Alanındaki Islahatlar - İltizam Sistemi kaldırılarak gelire göre vergi alınmaya başlanmıştır. Vergilerin toplanması vergi memurlarına bırakılmıştır, - İlk Osmanlı Bankası olan Bank-ı Dersaadet kurulmuştur. Yabancı devlet destekli (ingiltere) ilk Osmanlı bankası Bank-ı Şahane-i Osmaniye kurul¬muştur. -  İlk kâğıt para Kaime-i Nakdiye basılmıştır.

Eğitim ve Kültür Alanındaki Islahatlar - Yabancı paraların ülkede kullanılması yasaklanmıştır, - İlk demiryolu hatları yapılmıştır. (İzmir-Aydın, istanbul - İzmit) #ilk deniz yolu işletmesi (Şirket-i Hayriye) kurulmuştur. - Erkek öğretmen okulu olan Dar'ül Muallim açılmıştır, - İlk Osmanlı üniversitesi Dar'ül Fünun açılmıştır. - Kaymakam ve okul müdürü gibi yönetici yetiştirmek için Mülkiye Mektebi açılmıştır. -  Kız rüştiyeleri açılmıştır. - Tercüman-ı Ahval, Tasvir-i Efkâr, Ceride-i Havadis gibi ilk özel gazeteler çıkarılmaya başlanmıştır. - Dolmabahçe Sarayı, Beykoz, Küçüksu, Ihlamur, Yıldız Kasrı gibi birçok köşk yapılmıştır.

 

• Bu sözleşme ile boğazlar,devletlerarası bir statü kazandı.
• Osmanlının boğazlar üzerindeki hükümranlık haklarına kısıtlama getirilmiştir.
• Rusya boğazlar üzerindeki üstünlüğünü kaybederken, Fransa ve İngiltere Akidenizdeki güvenliklerini artırmışlardır.

 

• Sadrazam Mustafa Reşid Paşa tarafından hazırlanmıştır.

 

 

Tanzimat Fermanının İlan Sebepleri: Avrupalı Devletlerin iç işlerimize karışmasına engel olmak amacıyla yayınlandı. Mısır ve Boğazlar konusunda Avrupalı Devletlerin desteğini kazanmak maksadıyla. Bu nedenlerden dolayı 3 Kasım 1839 da Tanzimat Fermanı (Gülhane Hattı Hümayunu) ilan edildi. Tanzimat Fermanının ilanıyla Osmanlı tarihinde yeni bir dönem açılmıştır(Tanzimat Devri). Bu devir 1876'ya kadar sürdü. Tanzimat Fermanında Yer Alan Konular; Herkesin can, mal ve namusunun koruma altına alınması, Mahkemelerin herkese açık bir şekilde oluşturulması, Kimsenin yargılanmadan idam edilmeyeceği, Kazanca göre vergi uygulaması yapılacağı, Askerliğin 4 yıl olarak mecburi yapılması gerektiği, Rüşvetin ortadan kaldırılması, Mal ve mülkün kişiye ait olup miras olarak bırakabileceği (özel mülkiyet) Tanzimat Fermanı’nın Sonuçları Osmanlı ülkesinde kanun üstünlüğü kabul edilmiştir. Tanzimat Fermanı Osmanlı ülkesinde anayasacılığın başlangıcı kabul edilmiştir. Kişisel özgürlükler genişletilmiştir. Tanzimat Fermanının Özellikleri: En önemli özelliği padişahın yetkilerini sınırlandırması ve kanunların her gücün üstünde olduğunun ifade edilmesidir. Tanzimat Fermanı Anayasacılığa ve Demokrasiye (hukuk devletine, yani hukukun üstünlüğü esasına dayanan devlet anlayışına) geçişin (Batılılaşmanın) ilk aşamasıdır. Bu fermanın hazırlanmasında halkın bir rolü ve baskısı yoktur. Mısır meselesinde Avrupa devletlerinin desteğini kazanmak için bu ferman ilan edilmiştir.

• Osmanlı Devleti ile Rusya arasında gerçekleşmiştir.
• Rusya’nın Osmanlıyı “Hasta Adam” olarak görmesi ve topraklarını ele geçirmek istemesi.
• Macar mültecileri meselesinde Avusturya ve Rusya’nın Osmanlı’ya cephe alması savaşın önemli bir nedenidir.

Kırım Savaşı

• Savaş Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1853'de başladı. Osmanlı donanması Sinop'ta Ruslar tarafından yakıldı. 1854'te İngiltere ve Fransa Osmanlı Devleti'nin yanında yer aldı. Yenilen Rusya ile Paris Antlaşması imzalandı.(1856)
• İngiltere, Fransa, Avusturya ,Sardunya ve Piyomento Osmanlıyadestek verdiler..
• Osmanlı Devleti ilk dış borcu bu savaşta İngiltere'den aldı.(1854)
• Osmanlı Devleti Paris anlaşması sırasında Avrupalı devletlerin tam desteğini kazanmak için azınlıklara geniş haklar tanıyan Islahat Fermanını ilan etti.

 

Macar Mülteci Meselesi     Osmanlı Devleti’ni uğraştıran en önemli mülteci sorunu, XIX. yüzyıldaki Macar Mültecileri Sorunu’dur. 1848 İhtilalleri sırasında Macarlar aynı zamanda kendi kralları olan Avusturya imparatorundan bazı haklar istedi. Avusturya İmparatoru bu hakları vermediği gibi Macaristan’ı da işgal etti. Böylece Macarlar Avusturya’ya karşı savaşa başladı. Avusturya ise Ruslarla işbirliği yaptı.     Macarlar Rus ordusu karşısında tutunamadı. Bunun üzerine Macarlar, Lehliler ile birlikte ki Lehliler de Rus baskısı altındaydı, Osmanlı Devleti’ne sığındı. Avusturya mültecileri (sığınmacıları) geri istedi. Osmanlı bu isteği reddetti.      Macar Mültecileri Sorunu’nun çözülmesi sırasında Osmanlı Devleti ile İngiltere ve Fransa arasındaki yakınlaşma, bu devletlerin Kırım Savaşı sırasında birlikte hareket etmelerinde etkili oldu. Macar Mültecileri Sorunu, Osmanlı açısından olumlu sonuçlanmış bir olaydır.

 

Katılan devletler:

Osmanlı,Rusya,İngiltere, Fransa, Piemento, Sardunya, Avusturya ve Prusya

1856 yılında barış görüşmeleri için Paris'te Osmanlı Devleti, Rusya, İngiltere, Fransa, Piyemonte, Avusturya ve Prusya'nın katılımıyla bir konferans düzenlendi. Konferans Paris Antlaşmasının imzalanması ile sonuçlandı (1856).

-Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayılarak Avrupa devletler hukukundan yararlanacaktı.
-Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğü Avrupa devletleri tarafından garanti altına alınacaktı.
-Karadeniz tarafsız hale getirilecek, bütün devletlerin ticaret gemilerine açık; fakat savaş gemilerine kapalı bulunacak, Osmanlı devleti ve Rusya, Karadeniz kıyılarında tersane ve donanma bulunduramayacaktı.
-1841 Londra Antlaşmasıyla Boğazlar hakkında kabul edilmiş olan hükümler aynen yenilenecekti.
-Eflak ve Boğdan'a muhtariyet verilerek, buralar, Avrupa garantisine alınacaktı.

• Savaş sırasında Osmanlı Devleti ilk kez dış borç aldı.
• Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayıldı.
• Rusya Balkanlardaki üstünlüğünü yitirdi.
• Islahat Fermanının antlaşma metninde yer alması Avrupa devletlerine Osmanlının iç işlerine karışmada hukuki haklar sağladı.

 

   1853 yılında başlayan Kırım Harbi , Osmanlı maliyesini zor durumda bırakmıştır. Osmanlı yöneticileri, Kırım Savaşı’nda destek veren İngiltere ve Fransa’nın kredi açma konusundaki tekliflerini kabul ederek ilk borç antlaşmasını 24 Ağustos 1854 tarihinde İngiltere ve Fransa ile imzalamıştır. Böylece Osmanlı tarihinde dış borçlanma dönemi başlamıştır. İlk borcun üzerinden henüz bir sene geçmişken savaş giderlerini karşılamak için devlet, çok daha ağır koşullar altında İngiltere’den ikinci kez borç almıştır. Osmanlı, aldığı bu borca karşılık Mısır gelirleri ile Suriye ve İzmir gümrüklerini teminat göstermiştir. 1881 yılına kadar Osmanlılar, Avrupalı devletlerden toplam on altı kez borç almıştır. Her borç alışta devlet, gelir kaynaklarını teminat olarak göstermiş ve bu durum ülkeyi ipotek altına sokmuştur.

 

• Mahkemeler herkese açık olacak ve herkes kendi dinine göre yemin edecektir. Karakollar ve hapishaneler ıslah edilecektir.
• Herkes şirket ve banka kurabilecektir.
• Gayrimüslimler devlet memuru olabilecektir. Askeri hizmetlere ve okullara alınacaklardır. Amaç, Osmanlı toplumu arasındaki ayrıcalıkları gidermektir.
• İşkence, dayak ve angarya kaldırılacaktır.
• Vergi toplanmasında iltizam usulüne son verilecektir.
• Gayrimüslimlere geniş manada din ve vicdan özgürlüğü sağlanacak. Banka, okul, kilise, hastane kurabileceklerdir.
• Müslüman ve gayrimüslimler kanun önünde eşit sayılacaklar.
• Cizye ve haraç kaldırılacaktır.
• Hıristiyan unsurlar serbest bir şekilde ayinler yapabilecektir.
• Hiç kimse din veya mezhep değiştirmeye zorlanmayacak.
• Müslüman ile gayrimüslimler arasındaki davalara bakmak için karma mahkemeler kurulacaktır.

a-Bu ferman ile Müslüman ve gayrimüslimler eşit haklara sahip olmuş. Böylece kaynaşmış bir Osmanlı toplumu ortaya çıkmıştır.

b-Ferman, Müslümanlardan ziyade yabancıların haklarını genişletmiş; bu durum Müslüman tebanın tepkisine neden olmuştur.

c-Ferman sonrası açılan okullar zamanla ırkçı bir nesil yetiştirmiş ve bu durum Osmanlı Devleti’nde dağılmayı hızlandırmıştır. Ayrıca patrikhaneye meclis açmak izninin verilmesi gayrimüslimlerde bağımsızlık eğilimini artırmıştır. Avrupalılar yine Osmanlı Devleti’nin içişlerine karışmaya devam etmişlerdir.

d-Islahat Fermanı, Osmanlı toplumunda sosyal, siyasal ve ekonomik anlamda önemli değişimler meydana getirmiştir. Bu dönemde açılan yabancı okullar isyan hareketlerinde etkili olmuştur.

e-Her türlü resmi yazışmalarda yabancıları küçük düşürücü söz ve deyim kullanılmayacaktır. Amaç Müslüman, gayrimüslim çatışmasının önüne geçmektir.

f-Rüşvet ve iltimasın (adam kayırma) önüne geçilecektir.

g-Gayrimüslimler belediye ve il genel meclislerine üye olabileceklerdir. Gayrimüslimler artık yerel yönetime girmişlerdir. Fakat çoğunlukta oldukları yerlerde yönetimi ele geçirmeleri devletin parçalanmasına neden olmuştur.

h-Gayrimüslimler bedel ödemek suretiyle askerlikten muaf tutulacaklardır.

i-Yabancılar vergilerini düzenli ödemek suretiyle mal mülk sahibi olacak ve bunu miras bırakabileceklerdir. Bu madde ile Osmanlı ülkesindeki yabancı yatırımlarında hızlı bir artış görülmüştür.

   Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı I. Abdülmecit Dönemi’nde ilân edilmiştir. I. Abdülmecit 1861 yılında ölünce yerine Sultan Abdülaziz geçmiştir. Sultan Abdülaziz, Osmanlı tarihinde yurt dışına seyahat eden ilk padişahtır. Seyahatinde büyük coşku ile karşılanan padişah Rusya’nın korkunç planlarını Avrupalı devletlere anlatmayı, hürriyet fikirlerinin etkisiyle Türkiye’de medeniyetin ne kadar ilerlediğini Avrupalılara hissettirmeyi hedefliyordu. Yorum:  Islahat Fermanı Müslümanlar ile Hıristiyanlar arasında eşitlik sağlamayı amaçlayan bir belgedir.

  Kırım Savaşı’nda İstanbul’a getirilen yaralılara hastaneler yetmiyordu. 4 Kasım 1854’te İstanbul’a gelen gönüllü hasta bakıcısı Florence Nightingale ekibiyle burada özel bir hastane kurdu.

  Geceleri lambasıyla hastane koridorlarını dolaşır ve hastaları kontrol ederdi. Kendine lambalı kadın unvanı verilmiştir. Hemşireliğin kurucusu olarak da bilinen bu kişi adına bugün dünyada birçok hastane bulunmaktadır.