HAVZA GENELGESİ (29 MAYIS 1919 )

Havza’ya gelir gelmez Anadolu’daki askeri ve sivil mülki amirlerine telgraf çeken M. Kemal bu makamlardan bulunduğu istekleri genelgeyle bildirmiştir.

Genelgenin İçeriği

1-Silahların teslim edilmemesi gerektiği belirtildi.

2-Orduların dağıtılmaması istendi.

3-İşgallerin mitinglerle protesto edilmesidile getirildi. İzmir’in Yunanlılar tarafından işgalini protesto etmek amacıyla ilk mitingi 30 Mayıs 1919’da Havza’da kendisi düzenledi.

4-İstanbul Hükümetine ve İtilaf devletlerine protesto telgrafları çekilmesi istendi.

5-İşgallerin haksızlığının basın yayın yoluyla dünyaya duyurulması istendi.

6-Her yerde Müdafaa-i Hukuk Derneklerinin kurulması çağrısı yapıldı.

7-Millete, ülkenin içinde bulunduğu acı durumun ve felaketin boyutlarının anlatılması istenmiştir.

Genelgenin Önemi:

1-Halk uyarılmaya çalışılmış, halkın harekete geçmesi,  bilinçlenmesi ve ümitlenmesi sağlanmak istenmiş ve başarılı olunmuştur.

2-Dünyada kamuoyu baskısı oluşturulması hedeflenmiştir. Havza’da başlayan Protesto mitingi İstanbul dâhil ülkenin diğer yerlerine yayılmıştır. İstanbul’a protesto telgrafları çekilmiştir.

3-Havza Genelgesi’nden sonra 30 Mayıs 1919’da Havza’da miting yapıldı.

4-İstanbul Sultan Ahmet mitinginde ise heyecanlı konuşmalar yapıldı. İstanbul mitingi İngilizleri kızdırdı. 67 Türk Devlet adamını tutuklayarak Malta’ya sürgüne gönderdiler. İngilizlerin baskısı ile Mustafa Kemal, İstanbul’a geri çağrıldı. (8 Haziran 1919)  

5-Mustafa Kemal Havza genelgesiyle görev ve yetki alanının dışına çıkmıştır. Bu nedenle İstanbul'a geri çağrılmış ancak dönmemiştir.

6-Atatürk Samsun’dan Havza’ya gittiği sırada orada bulunan Rus Heyeti kendileriyle görüşmek ister. Atatürk bu heyeti kabul eder. Başlarında bulunan Albay Budenni (Sonradan Mareşal olmuş ve onuncu yılda tekrar Türkiye’ye gelmiştir.) Lenin’in, Stalin’in ve Troçki’nin en güvendikleri kimseydi.