İKİNCİ İNÖNÜ SAVAŞI  (23 MART – 1 NİSAN 1921)

Londra Konferansında zaman kazanan Yunanlılar İngilizlerin de desteğiyle Bursa – Eskişehir ve Uşak – Afyon hatlarından iki koldan saldırıya geçtiler. Ancak İnönü Mevzilerinde ikinci kez yenilgiye uğratıldılar.

Yunanlıların amacı; Türk Ordusunun örgütlenmesine zaman tanımamak ve Ankara’ya ilerleyerek,  Sevr Antlaşmasında kendilerine verilen yerleri alabilmekti.

II. İnönü Savaşının Sonuçları:

¥  TBMM’ ye halkın güveni daha da artmıştır.

¥  Düzenli orduya katılım ve halkın TBMM’ye olan güveni artmıştır.

¥  Fransa Zonguldak’tan çekilmiştir.

¥  İtalya işgal ettiği yerleri boşaltma kararı almıştır.

¥  Fransa Ankara’ya barış teklif etmiş, ancak TBMM bu teklifi reddetmiştir.

¥  İngiltere Malta’da bulunan 40 esir Türk’ü serbest bırakmıştır.

¥  Albay Refet Bey görevden alınmış ve Batı Cephesi birleştirilmiştir.

¥  Millî Savunma Bakanı Fevzi Çakmak’a “Orgenerallik” rütbesi verilmiştir.

¥  İsmet Paşa, Batı Cephesinden sorumlu tek komutan olmuştur.

¥  İtalyanlar işgal ettiği yerlerden (Antalya, Muğla )  çekilmeye başladılar.

¥  Fransızlar Ankara ya temsilci göndererek,  anlaşma yolları aradılar ve işgal ettikleri Zonguldak’tan çekildiler.

¥  Yunanlılar İtilaf Devletlerinin desteğini kaybetmeye başladı.

¥  M. Kemal kazanılan zaferden sonra İsmet Paşaya çektiği telgrafta “Siz orada yalnız düşmanı değil, Türk Milleti’nin makûs talihini de yendiniz”  diyerek kazanılan zaferin önemini belirtmiştir.

NOT: İtalyanlar ve Fransızlar II.  İnönü Savaşı sonrası, Anadolu dan dan çekilme kararı aldıkları halde, Sakarya Savaşının sonucunu beklemişler ve Sakarya Savaşından sonra yaptıkları antlaşmalarla çekilmişlerdir.

II. İNÖNÜ SAVAŞI ÖNEMLİ OLAYLAR

ü  İkinci İnönü Zaferi de içte ve dışta önemli çekişmelere neden oldu. Türk halkının orduya ve TBMM Hükümeti'ne inancı arttı. İstanbul'da, milli mücadele yanlısı mitingler yapıldı. Kızılay tarafından para yardımları toplandı. Veliaht Abdülmecit Efendi'nin oğlu Ömer Faruk, güya Anadolu Savaşı'na katılmak için İnebolu'ya geldi. Ama amacının, Anadolu'ya geçip padişahlığını ilan etmek olduğu anlaşıldığından, geri gönderildi. İstanbul Hükümeti'yle yakınlaşma sağlandı. Damat Ferit zamanında Kuva-yı Milliye'ye katılanlar hakkında açılan davalar, kapatıldı.

ü  İkinci İnönü zaferi, Mustafa Kemal'in meclisteki muhaliflerine karşı daha etkili mücadele vermesini sağladı. Bu gelişmelerden sonra Mustafa Kemal, Mayıs başında, I. Müdafaa-i Hukuk Grubu'nu kurdu. Dışta ise, İngiltere'nin Yunanistan'a beslediği güven duygusu sarsıldı. İngiltere'de, Türkiye ile ilişki kurma eğilimleri belirdi.

ü  İkinci İnönü Savaşı'ndan sonra 28 Nisan 1921'de, İngilizler Malta'ya sürgündeki Türklerden kırk kişiyi serbest bıraktılar. Fakat serbest bıraktıkları kişiler, aşırı ittihatçıydılar. İngilizlerin amacı, Anadolu'da İttihatçı-Kemalist çekişmesi oluşturarak karışıklıklar çıkarmaktı.

ü  İtalyanlar ve Fransızlar da, TBMM ile ilişkileri geliştirme kararı aldılar. 1 Haziran 1921'de İtalyanlar, hiçbir baskı görmedikleri halde Anadolu'dan çekilmeye başladılar.

ü  9 Haziran 1921'de Fransız Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı ve Başbakan Birand’ın yakın arkadaşı Franklin Bouillon (Franklin Buylon) gayri resmi olarak siyasi görüşmelerde bulunmak üzere Ankara'ya geldi.  13 Haziran 1921'de İnebolu'ya gelen iki İngiliz subayı General Harrington(General Herington)'un Mustafa Kemal ile görüşmek istediğini söylediler.

ü  18 Haziran 1921'de İstanbul'daki Kızılay ikinci başkanı ve Ankara temsilcisi Hamit Bey, İngiltere'nin İstanbul'daki en yetkili temsilcisinin, Türkiye ile barış şartlarını görüşmeye hazır olduğunu, telgrafla M. Kemal Paşa'ya iletti. Fakat bir sonuç elde edilemedi.