SOĞUK SAVAŞ KAVRAMI VE DÖNEMİN ÖZELLİKLERİ

A      SSCB ile ABD’nin II. Dünya Savaşı’ndan birer süper güç olarak ortaya çıkması Soğuk Savaş sürecini başlatmıştır.

A      II. Dünya Savaşı’ndan sonra ABD ile SSCB arasında, SSCB’nin dağılmasına kadar dönem dönem görülen gerginlik ve sınırlı çatışmalara Soğuk Savaş denir. Soğuk Savaş siyasî, psikolojik, ekonomik, bilim ve teknoloji alanlarında görülmüştür.)

A      Soğuk savaş terimini ilk olarak George Orwell 1945 yılında farazi olarak kullanmıştır. Bu terimin resmi olarak kullanılması; ABD Maliye ve Bakanlık danışmanı Bernard Bruch sayesinde olmuştur.(1947 de kongre konuşması sırasında kullanmıştır.) 

{  Soğuk Savaş Yılları ; Doğu Bloku ülkeleri ile Batı İttifakı (NATO) arasında 1947'den 1991'e kadar devam etmiş olan uluslararası siyasi ve askeri gerginliktir.

{  Soğuk Savaş döneminde NATO, "Batı İttifakı" olarak da biliniyordu. Batı İttifakı NATO üyesi kapitalist ve antikomünist ülkelerden, Doğu Bloku ise Varşova Paktı'na üye olan komünist ve bu pakta üye olmayan diğer komünist ülkelerden oluşuyordu. Bu iki karşıt blokun yanı sıra hiçbir bloku da desteklemeyen Bağlantısızlar Hareketi isimli üçüncü bir blok daha vardı.

{  Çin Halk Cumhuriyeti ve Yugoslavya hem Doğu Bloğu ülkeleri, hem de Bağlantısızlar Hareketi ülkeleriydi. Bu iki komünist ülkenin her iki blokta da olmasının nedeni Sovyetler Birliği ile olan görüş farklılıklarıydı.

{  II. Dünya Savaşı'ndan sonra Doğu ve Batı bloklarının zaman zaman savaş çıkarma tehditleri; bütün dünyada gerginlik yaratmıştır. Bu dönemde, insanlarda nükleer kıyamet paranoyası doğmuş, dünya devletleri ise bu iki bloktan birinin yanında yer almaya çalışmışlardır. Gerginlik hiçbir zaman "taraflar arasında" sıcak savaşa dönüşmemiş olsa da taraflar her anlamda birbirlerini yıpratmaya çalışmışlardır.

{  Genel kabule göre, Berlin Duvarı'nın yıkılışı komünizmin çöküşüne zemin hazırlamış, Sovyetler Birliği'nin dağılması ile de Soğuk Savaş bitmiştir.

{  Bağlantısızlar Hareketi, kendilerini hiçbir güç bloğuna dahil veya hariç olarak addetmeyen 100 üzerinde ülkenin bir araya gelerek oluşturdukları bir uluslararası oluşumdur. Soğuk Savaş döneminde Batı İttifakı ve Doğu Bloğu'nun yanı sıra üçüncü bir blok olmuştur.

{  1979 I. Havana Bildirisi'ne göre birliğin amacı, "üye ülkelerin milli bağımsızlığını, egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve güvenliğini, sömürgecilikten, yayılmacılıktan, ırkçılıktan ve her türlü dış baskı, istila, işgal ve dış müdahaleden" korumaktır.

{  Üye ülkeler dünya nüfusunun %55'ini, BM üyelerinin 2/3'ünü oluşturur. 2012 yılı itibariyle harekete 120 üye ve 21 gözlemci ülke vardır.

{  1961 yılında Belgrad'da kuruldu Yugoslavya devlet başkanı Josip Broz Tito, Hindistan'ın ilk başbakanı Jawaharlal Nehru, Mısır'ın ikinci Cumhurbaşkanı Cemal Abdül Nasır, Gana'nın ilk devlet başkanı Kwame Nkrumah ve Endonezya'nın ilk cumhurbaşkanı Sukarno tarafından kuruldu.

{  II. Dünya Savaşından sonra başlayan ve aktif olarak 1960’lara kadar süren ABD ve Batı Bloku ülkeleri ile ,SSCB ve Doğu Bloku ülkeleri arasında yaşanan siyasi,psikolojik,teknolojik ve ekonomik rekabet ve çatışmaya “Soğuk Savaş ” denir. Küba bunalımı ile yumuşama dönemine girilmiş ise de soğuk savaşın tam olarak sona ermesi 1991’de SSCB’nin dağılması ile gerçekleşmiştir.

{  Milletlerarası çatışmalar, insanlığı zaman zaman üçüncü bir dünya savaşının eşiğine getirmişse de sıcak savaş patlak vermemiştir.