OSMANLININ SON ÇILGIN PROJESİ

Hicaz Demiryolunda Son Durak
Birçok otoriteye göre Osmanlı Devleti’nin son büyük projesi olarak kabul edilen Hicaz Demiryolu
Projesi ümmeti birleştirme gayretinin ürünüydü. İnşaatına 1900 yılında başlanan
Hicaz demiryolu, Şam ile Medine’yi birbirine bağlayacaktı.
İstanbul’dan başlatılan hatlar Şam’a ulaştığında İstanbul-Medine hattı birleştirilmiş olacaktı.
Böylece Hicaz demiryolunun rüyası olan Mekke hattı tamamlandığında başkentler
başkenti İstanbul ile kıymetliler kıymetlisi Mekke şehri birbirine kavuşacaktı. Boğazlar’la
Arap Yarımadası arasındaki ulaşım hızlanacak, güvenlik ve askerî sevkiyat konularında da
önemli bir açık kapanacaktı. Projenin bir diğer faydası da hac yolculuğunu çok kısa süreye
indirmesi ve yolculuğu güvenli hâle getirmesiydi.
27 Ağustos 1908 yılında Medine’ye ilk yolculuk gerçekleştirildi. Büyük proje hayata geçirilmiş
Şam ve Medine birbirine demiryoluyla bağlanmış, Hayfa ile İstanbul, Medine’ye çok
daha hızlı ulaşır duruma gelmişti. Sıra demiryolunun Mekke’ye uzatılmasıydı. Fakat hayal
buraya kadar sürdü ve raylar Mekke’ye kadar uzatılamadı.
İnşaat Medine’ye yaklaştığında Mescid-i Nebevi’nin, Kuba Mescidi’nin, Veda Tepesi’nin ve
canını Uhud’ta seve seve veren sahabelerin hatırası ve ruhu incinmesin diyerek rayların
altına keçe döşendi. Büyük fikirler tıpkı ufuklar gibi kalıcıydı. Medine garı büyük ümmetin
demiryolu ağı ile buluştuğu son duraktı (Görsel 4.83). İstanbul’la Medine arasında kurulan
gönül bağı, yüzlerce Hicaz demiryolunu yeniden inşa etmeye muktedirdir.
Ali Vasfi Kurt, “Ümmeti Birleştiren Ufuk: Hicaz Demiryolları”, s.47-49’dan düzenlenmiştir.