İsrail’e karşı; Mısır, Ürdün, Suriye, Irak ve Lübnan birlikte savaştı.

Savaşın nedeni: BM kararıyla Filistin topraklarında İsrail Devleti’nin kurulmasıdır.

Savaşta; ABD, SSCB ve İngiltere İsrail’i destekledi. ABD ve İngiltere, Filistin’e silah ambargosu uygularken SSCB, İsrail’e silah sevkiyatı yaptı.

Sonuçları: İsrail savaşı kazandı. 1949’da BM aracılığıyla taraflar arasında ateşkes imzalandı. İsrail öngördüğünden daha fazla toprak kazandı. Savaş neredeyse tamamen Filistin Devleti için ayrılmış topraklarda sürdü. Bu nedenle çok sayıda Filistinli komşu ülkelere sığındı ve Filistinli mülteciler sorunu başladı. Böylece günümüze kadar devam eden Filistin Sorunu küresel bir kriz hâline geldi.

 

Tarih Belgeseli İsrail ve Arap Devletlerinin Büyük Savaşı Bölüm 1

Savaş, Mısır ile İsrail ve İsrail’i destekleyen İngiltere ve Fransa arasında yaşandı.

Savaşın nedeni: Mısır lideri Nasır’ın İngiltere yönetimindeki Süveyş Kanalı’nı millîleştirmesi ve İsrail’in Filistinlileri kendi ülkelerinden çıkararak mülteci durumuna düşürmesine tepki göstermesidir.

Savaş öncesi;  İngiltere, Fransa ve İsrail savaş stratejisini belirlediler. Savaş, İsrail’in Mısır’a saldırması ile başlayacak, İngiltere ve Fransa, araya giriyor gibi yaparak Mısır topraklarını işgal edecekti. İsrail Sina Yarımadası’nı işgal edip askerî harekâtını bitirince İngiltere ve Fransa’nın amacı ortaya çıktı. Bu olay ABD ve SSCB’nin, İngiltere ve Fransa’ya karşı BM’de ilk kez ortak tavır almasana yol açtı. Bunun sonucunda İngiltere ve Fransa Mısır’daki kuvvetlerini geri çekti.

Sonuç olarak;  İsrail, savaş öncesi 1949 sınırlarına geri döndü. Mısır Başkanı Nasır, savaşı kaybetse de Arap dünyasının lideri durumuna geldi. Orta Doğu, ABD ve SSCB’nin etkin bir mücadele alanına dönüştü. ABD, İsrail’in; SSCB, Arapların yanında yer aldı.

 

İsrail’e karşı; Mısır, Ürdün ve Suriye birlikte savaştı.

Savaşın nedeni: Süveyş Kanalı’ndaki BM birliklerinin geri çekilmesinden sonra Mısır lideri Nasır’ın Akabe Körfezi’ni İsrail’e kapatmasıdır. Ayrıca Filistinlilerin haklarını savunmak için kurulan Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) Ürdün’e yerleştirilmesi de savaşın başlamasında etkili olmuştur.

Savaşın sonucunda;  İsrail başarılı oldu ve Doğu Kudüs, Golan Tepeleri, Batı Şeria, Gazze ve Sina Yarımadası’nın tamamını ele geçirdi. Tiran Boğazı’nı ele geçirerek Süveyş Kanalı’na ulaştı. İsrail Devleti, 1948’deki topraklarını dört katına çıkardı. Mısır lideri Nasır’ın Arap dünyasında prestiji sarsıldı. BM Güvenlik Konseyi, İsrail’in işgal ettiği topraklardan çekilmesine yönelik 242 sayılı kararını aldı.

Savaş sırasında, SSCB ile birlikte savaşı önleme çalışmaları başlatan ABD, BM’de İsrail yanlısı tutum aldı. Birçok Arap ülkesi ABD ile ilişkilerini kesti. SSCB ise Araplara destek vererek Orta Doğu’daki etkinliğini arttırdı. Suriye, Mısır ve Cezayir’de deniz üsleri kurdu. Bunun üzerine ABD barışı sağlamak için daha aktif rol alarak bölgede üstünlüğün SSCB’ye geçmesini önlemeye çalıştı. Fransa, Orta Doğu’daki etkinliğine geri dönmek için bazı girişimlerde bulunsa da başarılı olamadı.


Altı Gün Savaşı - Al Jazeera Türk Belgesel

 


A HABER/ TOPLUMSAL HAFIZA - 6 GÜN SAVAŞLARI

-     Savaş, İsrail’e karşı Suriye ve Mısır ittifakı arasında gerçekleşti.

-     Savaş, Yahudilerin oruç tuttuğu Yom Kippur ayı ile Müslümanların oruç tuttuğu Ramazan ayında gerçekleşti.

-     Savaşın nedeni: Mısır ve Suriye’nin 1967’deki Altı Gün Savaşları’nda kaybedilen toprakları İsrail’den geri almak istemesidir. SSCB Araplara, ABD İsrail’e yardım etti. Ancak ABD, Suriye Cephesi’nde İsrail’in ilerlemesi üzerine SSCB’nin savaşın derhal durdurulmasına yönelik yaptığı çağrıyı destekledi. BM Güvenlik Konseyi, 1967 tarihli kararlara uyulması kararını aldı. Mısır ile İsrail, ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger’ın “Mekik Diplomasisi” sonucunda 1974’te Sina Antlaşması’nı imzaladılar. İsrail, savaşı kazanmasına rağmen imzaladığı bu antlaşma ile Süveyş Kanalı’nın tamamını Mısır’a bıraktı. Bu sonuçla Mısır, Sina’daki toprağının bir bölümünü İsrail’den geri aldı. ABD, Mısır ile ilişkilerini düzeltme olanağını buldu ve 1978 Camp David (Kemp Devid) Antlaşması’na giden yol açıldı.

[  Savaş sırasında petrol üreticisi ve OPEC üyesi Arap ülkeleri, ham petrolün fiyatını dört kat arttırarak Birinci Petrol Krizi’nin yaşanmasına yol açtılar. Bu arada savaşın hemen ardından başlayan, başını Suudi Arabistan’ın çektiği ve İsrail’i destekleyen ülkeleri hedef alan petrol ambargosu Mart 1974’e kadar sürmüştür. Bu ambargo sonucu petrol fiyatları yükselirken, dünya çapında benzin sıkıntısı baş göstermiştir.


Yom Kippur Savaşı | Ekim Savaşı | İsrail-Filistin Belgeseli 1.Bölüm






Yom Kippur Savaşı | Ekim Savaşı | İsrail-Filistin Belgeseli 2.Bölüm





"Düzmece 1948 Savaşı"