PAROLAMIZ YA İSTİKLAL YA ÖLÜM

Abdullah ŞAHİN

MENÜ

KPSS MENÜSÜ

9.SINIF TARİH DERSİ

10.SINIF TARİH DERSİ

11.SINIF TARİH DERSİ

12.SINIF İNKILAP TARİHİ DERSİ

TÜRK KÜLTÜR VE MEDENİYET TARİHİ DERSİ

T.C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ

YNT TV

İRAN-IRAK SAVAŞI VE İRANGATE OLAYI

İRAN-IRAK SAVAŞI (1980-1988)

1979’daki Camp David Antlaşması’yla Arap dünyasının liderliği Mısır’dan Irak’a geçmişti. 1980’e gelindiğinde, İran’ın tüm Şiilere ve Basra Körfezi’nin çevresine sahip olma politikası, Irak lideri Saddam Hüseyin’i tedirgin etti.
Rejim değişikliğinden dolayı İran’ın iç sorunlar yaşamasından yararlanmak isteyen Irak, 1975’teki Cezayir Antlaşması’nı feshettiğini açıklayarak 22 Eylül 1980’de İran’a saldırdı.
ABD ve SSCB, başlangıçta gelişmelere tarafsız kaldılar. SSCB, ilerleyen yıllarda İran yanlısı bir tutum aldı. ABD ve Avrupa ülkeleri ise İran’daki Humeyni rejimine karşı oldukları için Irak yanlısı bir politika izlediler.
Savaşta, Suriye ve Libya İran’ı; diğer Arap ülkeleri ise Irak’ı destekledi.
Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri, Saddam Hüseyin’in tüm Körfez’e egemen olma tehlikesine karşın Irak’ın Şii tehlikesini yok etmesini çıkarlarına uygun buldular.
Mısır ise Irak yanlısı olsa bile bölünmeye katılmayarak Arap dünyasında etkisini arttırdı. 1986’da SSCB’nin yardımını da alan İran, Basra Körfezi’ne hâkim olmaya başladı. Bu gelişme Orta Doğu petrollerine bağımlı olan ABD ve Batılı ülkeleri harekete geçirdi.
1987’de ABD, İngiltere ve Fransa Basra Körfezi’ne donanma göndererek İran’ın Irak karşısındaki üstünlüğünü kırdılar. BM’nin çağrısıyla 6 Ağustos 1988’de ateşkes yapıldı. Barış antlaşması ise Irak’ın 1990’da Kuveyt işgaline ABD’nin müdahalesinden sonra gerçekleşti. Böylece Irak, ele geçirdiği toprakları İran’a geri verdi.

İRANGATE OLAYI (1986)

b Irangate olayı ABD yönetiminin İranla, İsrail aracılığı ile gizlice silah satması ve sattığı silahların parası ile Nikaraguakadaki kadar ki contra eylemcilerini yani komünist rejime karşı faaliyet gösteren gerillaları destek sağladığının ortaya çıkmasıdır. 1986 da ortaya çıkan skandal, Ortadoğuyu karıştırmıştır.

b Dönemin başkanı Reagan, İran'daki ılımlı yöneticiler ile arayı yapmak, ilişkileri geliştirmek için el altından silah satıldığını bildiğini fakat Nikaraguakada ki contra eylemcilerinden haberi olmadığını itiraf etmiştir bu olaydan sonra....

b Irangate skandalı ortaya çıkaran ise 1986 kapsamında Lübnan'da bir dergide çıkan bu haber olmuştur. Haberde ABD'nin 1985 ağustosundan itibaren İran'a gizli silah ve askeri malzeme satması konu ediyordu.Bu satışa İsrail aracılık ediyordu.Bu olayın büyümesi üzerine soruşturma yapılmış ve skandal ortaya çıkarılmıştır.

b Bu olayın bu kadar büyümesinin sebebine gelirsek; İran'da yaşanan İslam devrimi'nde rehin alınan Amerikalı büyük elçilik görevlileri nedeniyle İran ve Amerika savaşın eşiğine gelmeş ve rehine krizi çözülmesinin ardından İran ile ilişkiler bugün bize devam eden şekilde ambargo uygulanmakta ve sıkılaştırılmışdır. Fakat İrangate skandalı ile ortaya çıkan kirli ilişkide İran'a el altından silah satıldığını ortaya konmuştur.İran islam devrimi gerçekleştiren Humeyni ve adamları baktılar ki ülkede yeterli cephane ve askeri mühimmat yok, bu nedenle araya giren İsrail ile Amerika'dan gizlice yüklü miktarda silah satın aldı.Ordu güçlendirdiler.Çelişki burada başlamaktadır.Amerika'nın düşman ilan ettiği devlete el altından silah atması hem Amerika'ya hem dünyayı karıştırmıştır.

Yorumlar - Yorum Yaz

KÖŞE YAZARLARI