SEATO’NUN KURULUŞU

-     II. Dünya Savaşı’nda Fransız sömürgesi olan Hindiçini’ni işgal eden Japonya, yenileceğini anlayınca Hindiçini’nde üç devlet kurduğunu ilan etmişti: Vietnam, Laos ve Kamboçya. II. Dünya Savaşı sona erdiğinde Fransa bu bölgeyi Fransız Uluslar Topluluğu çerçevesinde Hindiçini Federasyonu adıyla denetime almaya çalıştı. Ancak 1941’den beri Fransız sömürgeciliğine karşı bağımsızlık mücadelesi veren Viet Minh hareketinin önderi Ho Chi Minh (Ho Şi Min), 1946’da Demokratik Vietnam Cumhuriyeti’ni ilan ederek ülkenin kuzeyindeki dağlık bölgelerde gerilla savaşı başlatmıştı.

-     1949 Çin Devrimi’nin de etkisiyle Ho Chi Minh, Fransa’ya karşı başarılı oldu. 1954 Cenevre Sözleşmesine göre, Vietnam 18. enlem sınır kabul edilerek Kuzey ve Güney Vietnam olmak üzere ikiye bölündü ancak 1956’da yapılacak olan serbest seçimlerle iki ülke birleşecekti. Antlaşmayı “komünist tuzağı” olarak değerlendirip imzalamayan ABD, bölgede Çin ve Sovyet etkisinin güçlendiğini düşünerek 1954’te Güneydoğu Asya İttifak Örgütü’nü (SEATO) kurdu.

-     II. Dünya Savaşı'ndan sonra ikiye ayrılan Vietnam'ın kuzeyinde komünistlerin gücünü artırması ve Kore Savaşı, ABD'yi bölgede yeni önlemler almaya zorladı. Bu yüzden Amerika, Uzak Doğu'daki etkinliğini artırmak amacıyla ilk adım olarak bağımsızlığını yeni kazanan Tayland, Laos, Kamboçya ve Güney Vietnam'a askeri ve ekonomik yardımları artırdı.

-     İkinci adımda ise, SEATO veya Manilla Paktı denen Güney Doğu Asya Antlaşma Teşkilatı 'nı (South East Asia Treaty Organization) kurdu. Bu kollektif savunma sistemi, 8 Eylül 1954'de, Amerika, İngiltere ve Fransa ile, Uzak Doğu ülkelerinden Yeni Zelanda, Avustralya, Filipinler, Tayland ve Pakistan'ın katılması ile kurulmuştur. ABD, bu faaliyetiyle, SSCB ve Çın’i Batı Avrupa kıyılarından Pasifik'e kadar uzanan bir çember içine almıştır.