SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE DÜNYA'DA BİLİMSEL VE KÜLTÜREL GELİŞMELER

-     Bu dönemde göze çarpan diğer bir olgu, hızlı nüfus artışıydı.

-     Nüfusun en hızlı arttığı bölgeler, Asya’nın, Afrika’nın ve Latin Amerika’nın yoksul bölgeleriydi. Savaşı takip eden 25 sene içinde Batıdaki sanayileşmiş ülkelerde doğum oranı büyük artış gösterdi.

-     Sanayileşmeyle birlikte şehirlere göç hızlandı.

-     Şehirlerin hızla genişlemesi ulaşımda otomobilin kullanılmasına ve otomobil kültürünün doğmasına neden oldu. Şehirleşmeyle birlikte insan hayatında geleneksel ilişkiler değişti.

-     Büyük aileler parçalandı ve doğum oranında düşüş görüldü.

-     Diğer açıdan şehirlerde ekonomik refaha kavuşamayan kitleler çoğu kez aşırı siyasi akımların gelişmesine uygun ortam oluşturdular.

-     Asya, Afrika ve Latin Amerika gibi ülkelerde iktidarın değiştiği (diktatörlüklerin kurulması, bağımsızlıkların kazanılması gibi) görüldü.

-     Özellikle bloklara dâhil ülkeler belirledikleri toplumsal, ekonomik, siyasi ve askerî hedeflere ulaşmak için büyük çaba sarf etti.

-     Soğuk Savaş ortamında her ülkede orduya büyük önem verildi. Askerî harcamalar arttı.

-     Savaş yıllarında erkeklerin cephede olmaları kadınların birçok iş kolunda çalışmalarına sebep oldu.

-     Savaştan sonra erkekler tekrar iş hayatına döndüyse de kadınlar da iş hayatında etkin olmaya devam ettiler. Bu dönemde birçok “kadın hareketi” ortaya çıktı.

-     Savaş sonunda teknik alanda sağlanan gelişme günlük hayatı daha da kolaylaştırdı. Daha önce lüks olarak algılanan birçok ürün evlerde kullanılmaya başlandı. Tüketimin teşvik edilmesi reklam sektörünün hızla büyümesine sebep oldu.

-     Radyo ve sinemanın önemi, televizyonun icadıyla azaldı.

-     Bu dönemde aşırı nüfus artışı dünyada genç bir kitlenin oluşmasına sebep oldu. Ekonomik büyüme içinde rahat bir hayata sahip olan bu gençler yaşadıkları ortamı sorgulama imkânına sahip oldular. Bu tepkiler birçok alanda kendini gösterdi.

-     Müzik alanında Amerikan hayat tarzını sorgulayan “Rock and Roll” müziği ortaya çıktı. 1956-58 arasında bu müzik türünde Elvis Presley büyük bir çıkış yakaladı.

-     II. Dünya Savaşı’ndan sonra fen ve sosyal bilimler hızlı bir gelişme gösterdi.

-     1920’lerde ABD’de 15 bin olan araştırmacı sayısı 1940’larda 400 bine ulaşmıştı.

-     Savaş öncesi Almanya’dan liberal demokrasinin hâkim olduğu ülkelere yapılan beyin göçü bilimsel gelişmelere katkı sağladı.

-     II. Dünya Savaşı sırasında geliştirilen bilgisayarlar insan yaşamını her alanda etkiledi. Savaş yıllarında Amerikalı bilim adamları tarafından ENIAC adlı ilk bilgisayar yapıldı.

-     Füze teknolojisinde sağlanan ilerleme sonucunda ilk uydu Sputnik SSCB tarafından uzaya gönderildi (1957). Böylece atmosfer ve uzayın keşfedilmesiyle, yerküremiz ve onun çevresi hakkında pek çok yeni bilgilere sahip olunmuştur. Bu gelişmeler uluslararası rekabeti uzaya taşıdı.

-     Siyasi ve sembolik öneminden dolayı nükleer olgu savaş sonrası teknik ilerlemenin temel alanlarından biri hâline geldi. Bu alandaki bilgi önce askerî alanda kullanıldı. Nükleer enerji daha sonra elektrik üretiminde de kullanıldı.

-     Hidrojen atomlarının parçalanmasından elde edilen reaksiyonlarla, kıtalar arası roketlerin yapılması olağanüstü genişlikte iletişim ve denetim ağlarının kurulmasına sebep oldu.

-     Biyoloji alanında DNA’nın kimyasal yapısı çözüldü.

-     Tarımsal alanda ilaçlarla, uygun tohumlukların seçilmesi ve gübrelemeyle, sanayide ilerlemiş tüm ülkelerde tarım hayatı kökten değişti.

-     Kimya laboratuvarlarında yapılan yeni sentetik maddeler, sanayide gittikçe önem kazandı.

-     Seyahatlerde demir yolları ve gemiler kadar uçaklar da önemli bir yere sahip oldu.

-     Televizyon, günlük hayatın bir parçası oldu. Uzak yerler arasında telefon iletişimi de gelişti ve birçok durumda mektupların ve telgrafların yerini alma eğilimi gösterdi.

-     Bilim ve teknik alanındaki gelişmeler teknik eleman ihtiyacının artmasına, gelişmiş ülkelerle geri kalmış ülkeler arasındaki farkın büyümesine neden olmuştu.

-     Mimari alanda savaştan sonra Avrupa’da şehirlerin yeniden inşa edilmesi yüzyılın ilk yarısında ortaya konan modellerin uygulanmasına imkân sağladı. Şehirlerde nüfusun artması, sıra evler ve toplu konutların yaygınlaşmıştır. Ayrıca kule ve gökdelenlerin inşasına da önem verildi.

-     Savaşın Avrupa’da yayılması bilimde olduğu gibi sanat alanında da birçok kişinin Amerika’ya göç etmesine sebep oldu. Sürrealizm’in temsilcilerinden Breton, Duchamps, Masson gibi edebiyatçılar ve sanatçılar Amerika’ya göç ederek yaşamlarını burada devam ettirdiler. Bu akımın etkileri 1960’ların ortalarına kadar sürdü.

-     Avrupa ve ABD’de soyut resim anlayışı gelişme gösterdi. Böylece New York, Paris için kullanılan sanatta “Batı’nın başkenti” unvanını aldı.

-     Sporda Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerin katıldığı bir organizasyon olan Akdeniz Oyunları, Ekim 1951’de ilk kez Mısır’ın İskenderiye kentinde düzenlendi.

-     Ayrıca Avrupa’da UEFA Şampiyon Kulüpler Kupası 1955-1956 sezonunda ilk kez düzenlendi ve kupanın ilk sahibi İspanya’nın Real Madrid takımı oldu.

Önemli Bilimsel Gelişmeler

1942 İlk nükleer reaktörün kurulması

1945 İlk atom bombasının yapılması ve kullanılması

1953 DNA yapısının çözülmesi

1953 Renkli televizyon yayınının başlaması

1954 Çocuk felci aşısının geliştirilmesi

1956 İlk video kayıt aygıtının geliştirilmesi

1958 Kalp pilinin icat edilmesi

1960 Lazerin icat edilmesi