DOĞU BLOKU’NDAN SONRA AVRUPA

W  Mihail Gorbaçov’un 1985’te iktidara gelmesiyle başlayan değişim ve gelişmeler Orta ve Doğu Avrupa’daki SSCB’ye bağlı devletleri de etkilemiştir.

W  Doğu Avrupa’daki devletler önce kendi ülkelerindeki komünist partilerin idaresinden kurtulmuşlar, daha sonra demokratik eylemler ve seçimler yoluyla sistemlerini değiştirmişlerdir. Ancak Romanya’da demokratikleşmeye karşı direnen Devlet Başkanı Nikolay Ceausescu (Çavuşesku), halkın yönetime karşı ayaklanması sonucu görevinden uzaklaştırılmış ve 1989’da karısıyla birlikte infaz edilmiştir.

W  1990’da birçok Doğu Bloku ülkesi bağlı bulundukları Bloktan kopmaya başlamış; önce COMECON, sonra da Varşova Paktı’na son verilmiştir. (1991)

W  Doğu Bloku’nun yıkılması, soğuk savaşın sona ermesine neden oldu. Bu da, 1990’lı yılların başlarında dünyada yeni bir durumun ortaya çıkmasına, aynı zamanda güç dengelerinde yeni gelişmelere ve yapılaşmalara yol açtı. SSCB’nin dağılmasıyla bağımsızlığını kazanan devletlerden bazıları BDT’yi kurarken Doğu Bloku’na dâhil bir çok ülke de NATO’ya ve AB’ye üye oldu.

BERLİN DUVARI’NIN YIKILMASI

®  1961’de inşa edilen Berlin Duvarı 1989 yılı başlarında Alman Demokratik Cumhuriyeti Hükûmeti’nin, isteyen Doğu Almanya vatandaşlarının SSCB dâhilindeki diğer Doğu Bloku ülkelerine geçiş yapabilmesine izin vermesiyle önemini kaybetmiştir.

®  1989’da Demokratik Almanya’nın kendi vatandaşlarına ülkeden çıkış vizesi vermesi üzerine on binlerce kişinin Batılı ülkelerin büyükelçiliklerine sığınarak iltica talebinde bulunması, uluslararası bir sorun hâline geldi.

®  Batılı devletlerin bu sorunun çözümü konusunda Demokratik Almanya’ya ve SSCB’ye baskısı ile birlikte Demokratik Almanya’daki özgürlük isteyen halk hareketleri sonunda 9 Kasım’da Berlin Duvarı geçişlere açıldı.

®  İki Almanya arasında gezi ve göç serbestliği başladı. Böylece iki kutuplu dünyanın sembollerinden biri olan Berlin Duvarı 9 Kasım 1989’da yıkılmış oldu.

®  Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl’ün iki Almanya’nın birleşmesiyle ilgili olarak, önce sıkı bir iş birliğini sonra da aşamalı şekilde birliği öngören planını SSCB’nin de kabul etmesiyle 3 Ekim 1990’da iki Almanya resmen birleşti. İki Almanya’nın birleşmesini sağlayan anlaşmaya göre Almanya tam egemenliğe sahip olacak, NATO’ya girebilecek ve Sovyet askerleri 3 veya 4 yıl içinde Almanya’dan geri çekilecekti. SSCB dağılınca onun yerine Rusya, ordusunun Berlin’de kalan son bölümünü 31 Ağustos 1994’te, Batılı müttefikler de askerlerini 9 Eylül 1994’te geri çekti.