ABD′nin New York kentinde 11 Eylül 2001 ′de yaşanan terör saldırısını, El Kaide örgütü tarafından yapıldığını öne süren ABD yönetimi, teröre destek veren ülkeleri hedef aldı. Bu anlamda ilk hedef El Kaide yönetimine destek veren Afganistan’daki Taliban yönetimi olmuştur.
11 Eylül ve Afganistan’ın İşgali
ABD yönetimi Taliban yönetiminden,
ý Afganistan′da bulunan tüm El Kaide liderlerinin ABD′ye gönderilmesini,
ý Tüm tutuklu yabancıların serbest bırakılmasını,
ý El Kaide kamplarının kapatılmasını İstedi. Taliban, Üsame bin Ladin ile 11 Eylül saldırısının bağlantısını kanıtlayan kesin bir delil olmadığını söyleyerek bu isteği reddetti. BM, Afganistan′da NATO liderliğindeki askeri operasyonlarda güç kullanılmasına izin verdi.
ý Afgan Savaşı 7 Ekim 2001′de ABD ve İngiltere′nin hava bombardımanı ile başladı. 2002′de Amerikan ve İngiliz askerleri ile Afganistan Kuzey İttifak′ı savaşa katıldı. Saldırılarla ciddi zararlar verilen Taliban bir süre sonra yeniden toparlanmaya başladıysa da El Kaide lideri Üsame bin Ladin bir operasyonla öldürüldü. Ama BM Afganistan’da El-Kaide örgütünü tamamen kaldıramadı.
Kayip Ülke Afganistan (Afgan Ordusu) Afganistan Belgeseli 1
Kayip Ülke Afganistan (Afgan Ordusu) Afganistan Belgeseli 2
Kayip Ülke Afganistan (Afgan Ordusu) Afganistan Belgeseli 3
Kayip Ülke Afganistan (Afgan Ordusu) Afganistan Belgeseli 4
AFGANİSTAN’DAKİ GELİŞMELER
SSCB’nin 1989’da Afganistan’daki birliklerini çekmesinden sonra SSCB destekli Afganistan Devlet Başkanı Muhammed Necibullah ile ABD’nin desteklediği İslami mücahit örgütleri arasında çatışmalar başladı.
1992’de mücahitler başarılı oldu ama 1996’ya kadar Rabbani, Hikmetyar ve Raşit Dostum gibi liderler arasında çatışmalar yaşandı. Bu ortamdan yararlanarak 1994’te Molla Muhammet Ömer liderliğinde kurulan Taliban (Talebeler) Hareketi, 1996’da Kabil dâhil olmak üzere Afganistan’ın büyük bölümüne egemen oldu.
Taliban yönetimine karşı olan birçok mücahit grup ve Raşit Dostum güçleri Afganistan’ın kuzeyinde “Kuzey İttifakı” adı altında birleştiler.
General Raşid Dostum
Taliban, yönetimindeki yerlerde şeriatı uyguladığını ileri sürerek özellikle kadınların çalışmalarını engelledi, tek başlarına ve peçesiz sokağa çıkmalarını yasakladı. Soğuk Savaş Dönemi sonrası bölgede Usame Bin Ladin gibi terör eylemi yapan kişi veya gruplar etkili olmaya başlamıştı. BM Güvenlik Konseyi, 1999-2000’de Usame Bin Ladin’le birlikte terörizme destek verdiği ve uyuşturucu ticareti yaptığı gerekçesiyle Taliban’a karşı yaptırımlara başladı.
ABD, 11 Eylül 2001’de New York şehrindeki Dünya Ticaret Merkezi (İkiz Kuleler)’ne ve ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon)’na yapılan saldırılardan Afganistan’da bulunan El-Kaide Örgütü’nü sorumlu tutmuştur.
El-Kaide lideri Usame Bin Laden’in kendisine teslim edilmesini isteyen ABD, Taliban yönetimi olumsuz cevap verince Afganistan’a hava taarruzu başlatmış, Özbek General Raşid Dostum ve Kuzey İttifakı da harekâta karadan destek vermiştir.
Operasyonlar karşısında çaresiz kalan Taliban yönetimi 2001’de devrilmiş ve Afganistan’da Hamid Karzai liderliğinde yeni bir hükûmet kurulmuştur.
Bu hükûmetin ülkede güvenliği sağlamasına destek olmak amacıyla BM Güvenlik Konseyi tarafından “Uluslararası Güvenlik Destek Gücü” (ISAF) kurulmuştur.
2002’de Türkiye’nin devraldığı ISAF’ın komutası 2003’te NATO’ya geçmiş, 2004’te ise komuta tekrar Türkiye’ye verilmiştir.
ISAF, Afgan halkının güvenliğini sağlamanın yanı sıra Taliban ile mücadeleye bugün de devam etmektedir. 18 Eylül 2005’te yapılan seçimler sonunda kurulan Hamid Karzai Hükûmeti ise henüz ülkede güvenliği tam olarak sağlayamamıştır.