TÜRKİYE’NİN ORTA DOĞU POLİTİKASI

O  Türkiye, Osmanlı Devleti′nin yıkılarak Yeni Türk Devleti′nin kurulması sonrasında Orta Doğu′ya yönelik mesafeli bir yaklaşıma sahip olmuş, Batı′ya dönük bir devlet politikası geliştirmiştir. Orta Doğu ile olan ilişkiler 1980′li yıllarda dışarıya açılma çalışmalarıyla yeniden canlandırıldı.

O  Türkiye′nin Orta Doğu ülkeleri ile ilişkileri Körfez Krizi, PKK sorunu Filistin  İsrail anlaşmazlığı, su sorunu gibi ana başlıklar altında toplanabilir. Uzun yıllar gergin seyreden Türkiye-Suriye ilişkileri Hafız Esad′ın yerine geçen Beşşar Esad döneminde hızla gelişmiştir.Son dönemde ise bozulmuştur.

O  Türkiye′nin Irak′la olan ilişkilerinde 1990′da Irak′ın Kuveyt′i işgali belirleyici oldu. Türkiye, Körfez Krizi′nde sırasında ABD yanlısı bir politika sergiledi. ABD′nin 2003 yılında Irak′ın işgali, Irak konusunu Türkiye için daha da hassas bir hale getirmiştir.

O  Türkiye, İsrail-Arap anlaşmazlığında uzun yıllardır Arap tezlerini desteklemekte, ancak İsrail ile işbirliğini de sürdürmektedir. Türk hükümetleri Filistin sorununda arabulucu rolü üstlenmeye çalışmaktadır. Arap dünyası ile Türkiye′nin siyasi ilişkiler her geçen gün güçlenmekte, Türkiye′nin bölge ülkeleri ile ticaret hacmi hızla artmaktadır.

O  Türkiye ile Suriye arasındaki “Su Sorunu” ve Suriye’nin Türkiye’ye yönelik terör faaliyetlerine destek vermesi 1990’lı yıllarda iki ülke ilişkilerini bozmuştur. 2000’li yıllarda ise Suriye’nin politikasında görülen değişim iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesini sağlamıştır.

O  Türkiye-İsrail ilişkileri ise 1991’den itibaren karşılıklı iş birliği çerçevesinde gelişmeye devam etmiştir. Ancak 2000’li yıllarda İsrail’in Filistin’e yönelik saldırıları ve İsrail’in Kuzey Irak’taki oluşumu desteklemesi, Türkiye-İsrail ilişkilerini bozmuştur.

O  2004’ten sonra ilişkiler kısmen düzelmeye başladıysa da istenilen düzeyde değildir. Özellikle yakın bir dönemde Gazze’ye yardım malzemesi götüren Mavi Marmara Gemisi’nin uluslararası sularda İsrail askerleri tarafından basılması ve 9 Türk vatandaşının öldürülmesi, Türkiye-İsrail ilişkilerini kopma noktasına getirmiştir.

O  Orta Doğu’da kalıcı barışın İsrail-Filistin uyuşmazlığının müzakere yoluyla çözümlenmesi gerektiği tezini savunan Türkiye, uluslararası barış çabalarına aktif olarak katılmaktadır. 1988'de bağımsızlığını ilan edilen Filistin Devleti, Türkiye’nin de desteği ile 2015'te çok sayıda ülke tarafından tanınmıştır.