2.3. İLK ÇAĞ’DA BAŞLICA MEDENİYET HAVZALARI

İran Medeniyeti

– İran’da kurulmuştur.

– Medler ve Persler en önemli devletlerdir.

– Pers Kralı Kiros Medleri yıktı. 543’te Lidya ülkesini aldı. Anadolu’ya hakim oldu.

-Bu hakimiyete İskender son verdi.

–Satraplık uygulamasını Anadolu’da uygulamışlardır.

-Gelişmiş bir Posta teşkilatı kurdular

– Sardes’ten başlayıp başkentleri Sus’a kadar uzanan Kral yolunu yaptılar

Hint Medeniyeti

– Hint yarımadasında gelişmiştir.

– İklim ve yer şekillerinin etkisi ile sık sık istilalara uğramıştır.

– Halk sosyal sınıflara ayrılmıştır.

– Brahmanizm ve Budizm burada doğmuştur.

-Matematikte Sıfırı ilk kez kullanmışlardır ancak bir sayı olarak kabul etmemişlerdir

Çin Medeniyeti

– Pusula, barut, kağıt, Matbaa ilk kez Çin’de geliştirilmiştir.

– Yazıları resim yazısıdır.

– Ordu yönetiminde Türkleri örnek almışlardır.

– Dini bakımdan Konfüçyüz ve Lao-çe önemlidir. Budizm yaygındır.

– Gelir kaynakları Tarım ve ticarettir.

-Güneş lekeleri konusunda bilgi vermişlerdir

-Tıpta Masaj ve Akupunkturu kullanmışlardır

MEZOPOTAMYA MEDENİYETLERİ

Fırat ve Dicle nehirlerinin arasındaki bölgede kurulmuşlardır.  Mezopotamya İki nehir arası demektir

1) Sümerler (M.Ö 4000-2350)

– Güney Mezopotamya’ya yerleşmişlerdir.

– İlk site devletlerini (Lagaş, Ur, Uruk, Eridu, Nipur, Kaş, Umma) kurdular.

– Sitelerin başında patesi adı verilen rahip-krallar bulunmaktaydı.

– Şehirler bir tapınak etrafına kümelenerek kurulmuştur.

– Çok tanrı (politeist) anlayışı vardır.

-Sümer tapınaklarında Ziggurat denir.

– İlk yazıyı bulmuşlardı. (M.Ö 3500) (Çivi yazısı)

– İlk yazılı kanunları oluşturmuşlardır. Sümer Kralı Urkagina, MÖ 2375’te tarihte bilinen ilk yazılı kanunları çıkarmıştır.

– Sözlü edebiyat gelişmiştir. (Gılgamış Destanı, Yaratılış Manzumesi, Tufan hikayesi)

önemlidir.

– Çok tanrı inancı yaygındır.

– İlk defa tekerleği icat ettiler.

– Aritmetik ve Astronomide ilerlediler. Pi (π) sayısını hesapladılar.

– Sabanı bulmuşlardır.

– İthalat ve ihracatı başlatmışlardır.

– Takas usulü vardır.

– Öldükten sonra dirileceklerine (öbür dünyaya) inanç gelişmemiştir.

– Mimaride kerpiç kullanmışlardır.

2- Babiller (M. Ö. 1800-478)

-Mezopotamya’ya Arabistandan gelmişlerdir. Amurlular tarafından kurulmuştur.

– Hukukları gelişmiştir.

-Sümer kanunlarını derlemiş olan Hamburabi kendi adı ile bilinen

çağın en tutarlı gelişmiş kanunlarını yapmıştır.

– Mimaride gelişmişlerdir. Asma bahçeleri ve Babil kulesi meşhurdur

3. Asurlular (mö. 2000-609)

– Yukarı Mezopotamya’da kurulmuştur

–  Ticaret faaliyetleriyle Asurlular, Sümerlerden öğrendikleri yazıyı Anadolu’ya getirmiş ve burada tarih çağlarının başlamasını sağlamışlardır

-Başta Kayseri’deki Kaniş (Kültepe) olmak üzere Anadolu’nun pek çok yerinde pazarlar kurmuştur.

– Kara ticaret kolonileri kurmuşlardır.

– İlk atlı birlik oluşturmuşlardır.

– “Karum” denilen ticaret pazarları kurdular.

Yunan Medeniyeti

• Yunan kentlerinde yapılan seçimler, cumhuriyet ve demokrasinin ilk izleri kabul edilir.
• Botanik ve zooloji alanlarının temellerini atmışlardır
• Thales (Tales) ve Pythagoras (Pisagor); matematik, astronomi ve felsefe alanında önemli çalışmalar yapmışlardır.

Anadolu Medeniyetleri

Hititler

• Pankuş adında bir meclis oluşturmuştur.
• Hititlerde Tavananna denilen kraliçe yönetimde söz sahibi olmuştur.
• Hitit Kanunları; evlenme, boşanma, nikâh, nişan gibi aileyle ilgili hususlara yer verilmiştir.( Medeni Hukuk)
• Anal denilen yıllıklar tutmuşlardır.

Lidyalılar :insanlık tarihinde ilk kez madeni parayı (sikke) basmışlardır.

Frigler,

• Özellikle tarım alanında ve dokumacılıkta gelişmişlerdir.
• Tapates adı verilen halı ve kilimleri dokumuşlardır.

Urartular

• Taş işçiliğinde gelişmiştir.
• Van Kalesi’nin yanında su kanalları, su bentleri ve mezar odaları inşa etmiştir.
• Maden işleme sanatında ilerleme kaydetmiştir

Mısır Medeniyeti

– Nil Nehri ve havzasında gelişmiştir.

– Coğrafi yapısı sebebi ile dışardan etkilenmemişlerdir. Özgün bir medeniyet merkezidir.

– İstilalara kapalıdır.

– Nil’in akışına göre aşağı-yukarı adı ile ayrılır

– Nom adı verilen şehir devletleri kurulmuşlardır.

– Papirüs adı verilen kağıt yapmışlardır.

– Resim yazısı kullanmışlardır. (Hiyeroglif)

– Ölümden sonraki hayata inanırlardı. Bu inanç mumyacılığı geliştirmiştir.

– Kralları için piramitler yapmışlardır.

– Tarihinin ilk yazılı anlaşmasını (Kadeş) Hititlerle yapmışlardır

– Güneş takvimini bulmuşlardır. Nil’in taşmasının büyük etkisi vardır. Yunan ve

Romalılar Kullanmıştır.

– Geometri ve matematik gelişmiştir.

Doğu Akdeniz Medeniyeti

Fenikeliler 

– Lübnan Dağları ve Akdeniz arasında kurulmuştur.

– Coğrafi durumları tarıma elverişli olmadığı için ticarete, daha çokta deniz ticaretine yönelmişlerdir.

– Tarih’te bilinen ilk denizci kavimdir.

– Ticari gelişmişlikleri bir çok medeniyetle karşılaşmalarına ve yazının geliştirilmesine etki etmiştir. Günümüz alfabesi Fenikelilere dayanır.

– Camcılıkta ilerlemişlerdir.

– Gemicilik ve tersanecilikte ilerlemişlerdir.

İbraniler

– Sami kavmindendirler.

– Irk esasına dayalı bir medeniyettir.

-Semavi dine inanan ilk uygarlıktır

– Musevilik milli din olarak gelişmiştir.

– Yazı ve dilleri İbranice’dir.

– Kutsal kitapları Tevrat ibadet yerleri Havra ve Sinagogtur.