REFORM (İYİLEŞTİRME-DÜZELTME)
XVI. yüzyılda ilk olarak Almanya’da Martin Luther’in, kilise uygulamalarına karşı gelerek 1517’de Almanya’daki Wittenberg Kilisesi’nin kapısına astığı 95 maddelik bildiri ile kilisenin yanlışlıklarına itiraz etmesiyle başlayan ve Katolik mezhebindeki bozulmaları önlemek için yeni düzenlemeleri kapsayan gelişmelere Reform denir.
Reform’un Nedenleri
Hıristiyanlığın temel kaynaklarına inilerek temel prensiplerinin ortaya konması
Katolik mezhebindeki bozulmaları gidermek için yenilik yapma düşüncesi
Rönesans’ın etkisiyle skolâstik düşüncenin zayıflaması, buna karşılık hümanist ve özgür düşüncenin yayılması
Kiliselerin çıkarlarına uygun hareket etmesi (Endüljans adlı af belgesi gibi)
İncil’in her dile çevrilmesi sonucunda kiliseye karşı şüphenin artması
Reform’un Sonuçları
Katolik Mezhebi parçalanmış ve yeni mezhepler ortaya çıkmıştır.
Reform Hareketleri Sonucunda Ortaya Çıkan Mezhepler
Almanya’da Fransa’da İngiltere’de İskoçya’da
Protestanlık Kalvenizm Anglikanizm Presbiteryenlik
Katolik Kilisesi’nin otoritesi büyük ölçüde sarsılmıştır.
Papalara ve din adamlarına olan saygı ve güven azalmıştır.
Engizisyon Mahkemeleri ile Katolik Kilisesi’nin otoritesi korunmak istenmiştir.
Katolik Kilisesi kendisini düzeltmek zorunda kalmış, Cizvit Tarikatı’nı kurarak Hıristiyanlığın yayılmasına çalışmıştır.
Protestanlığı kabul eden ülkelerde kilise malları yağmalanmıştır.
Avrupa’da ilk kez “laik devlet” fikri ortaya çıkmıştır.
Okullar, kilisenin elinden alınarak halka verilmiş, böylece Avrupa’da ilk kez laik bir eğitim uygulaması başlamıştır.
Reform Hareketi’nin en tanınmış kişileri; Almanya’da Luther, Fransa’da Kalven ve İngiltere’de ise Kral VIII. Henry’dir.
ÖNEMLİ
Almanya’da Protestanlık 1555 Ogsburg Antlaşması ile resmiyet kazanmıştır.
Fransa’da Kalvenizm 1598 Nant Fermanı ile resmiyet kazanmıştır.
REFORM’UN OSMANLI DEVLETİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Reform, Osmanlı Devleti’ndeki Hıristiyanları etkilememiştir. Bunun temel sebebi, Osmanlı Devleti’nin sağladığı inanç özgürlüğü ve Osmanlı topraklarında yaşayan Hıristiyanların da Ortodoks mezhebine bağlı olmalarıdır.
Osmanlı Devleti Hıristiyan birliğini parçalamak için, reform hareketlerini ve mezhep ayrılıklarını desteklemiş, böylece devletin Avrupa içlerine ilerleyişi kolaylaşmıştır.